ဟူသောဝေါဟာရကို"လူ့အခွင့်အရေး"အဖြစ်ဖော်ပြထားသည်ခုနစ်ကြိမ်သာအရွက္ညာဉ်လသမဂ္ဂ၏၊ထိုမြှင့်တင်ရေးနှင့်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး၏လူ့အခွင့်အရေးတစ်ခုအဖြစ်ဆုတ္ယုတ္မႈရည်မှန်းချက်နှင့်လမ်းပြမှု၏နိယာမအဖွဲ့အစည်း။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းရွိေသာလူ့အခွင့်အရေးအတွက်အလင်း၏နိုင်ငံတကာဥပဒေ။ ထိုကတည်းက၊အဖွဲ့အစည်း၏တက်ကြွစွာအကာအကွယ်လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေတတူရိယာပစၥည္းမ်ား၊နှင့်လယ်ပြင်၌အလုပ်။ အမြင့်မားကော်မရှင် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးသည်အဓိကတာဝန်ရှိ၏လူ့အခွင့်အရေးကုလသမဂ္ဂ၏။ ရုံးအစိတ်အပိုင်းလူ့အခွင့်အရေးအတွက်မစ်ရှင်၏ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှု၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအများအပြား။ ဒါကြောင့်လည်းမြောက်မြားစွာရုံးများနှင့်ဒေသဆိုင်ရာနှင့်အမျိုးသားအလံေ။ အမြင့်မားကော်မရှင်ပြောမှန်မှန်ပေါ်အခြေအနေလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များကိုစုံစမ်းစစ်ဆေးရန်တတ်နိုင်သမျှအများဖောက်ခြင်းနှင့်တင်ပြအစီရင်ခံစာတွင်ဤအခြေအနေ။ အထူးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အပေါ်တားဆီးသတ်ဖြတ်ဖြစ်ပါတယ်ပုိင္ေပေးချက်အလက်အပေါ်အကြောင်းရင်းများနှင့်ယန္တရားများ၊အချက်ပေးင္မ်ားလည်းမရှိသည့်အခါစွန့်စားမှုနှင့်အများချမှတ်ရန်လိုအပ်သည့်အစီအမံနှင့်အထောက်အကူမစ္စုယူသင့်လျော်သောအရေးယူ။ အထူးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များအတွက်တာဝန်မှကာကွယ်ပေးရဖို့ပိုမိုနက်ရှိုင်းအိုရီရှုထောင့်၊နိုင်ငံရေး၊အစည်းဆိုင်ရာနှင့်လုပ်ငန်းတာဝန် ကာကွယ်ပါ။ အဆိုပါပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း(၁၉၄၈)ကိုပထမဆုံးဥပဒေကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခွင့်အရေးအတွက်လူသား၏အမင်းလမ်း။ နှင့်အတူပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအပေါ်အရပ်ဘက်နှင့်နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးနှင့်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပဋိညာဉ်အပေါ်စီးပွားရေး၊လူမှုရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအခွင့်အရေး၊ဒီသုံးတူရိယာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေကြမ်း၏လူ့အခွင့်အရေး။ တစ်စီးရီးများအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစာချုပ်အပေါ်လူ့အခွင့်အရေးနှင့်အခြားတူရိယာမွေးကတည်းက ၁၉၄၅ ကျယ်ပြန့်၏အတိုင်းအတာထက်နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းများ၏လူ့အခွင့်အရေး။ ဒီမိုကေတည်ထောင်အပေါ်ဥပဒေစိုးမိုးရေး၊နောက်ဆုံးမှာအဓိပ္ပါယ်သေချာ၏နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေး၊တိုးတက်မှုနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်။ မှာ ၂၀၀၅ ခုနှစ်ကမ္ဘာ့ဖလားထိပ်သီးအစည်း၊ကမ္ဘာ့အကြီးအစိုးရအဘိဓါန္ဗသော"ဒီမိုကရေစီအမင်းတန်ဖိုး အနေဖြင့်လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်မည်၏လူမျိုးကိုသူတို့ကိုယ်ပိုင်နိုင်ငံရေး၊စီးပွားရေး၊လူမှုရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှု၊နှင့်အပေါ်မှာအခြေခံကြောင်းသူတို့အပြည့်အဝ ပါဝင်မှုကဏ္ဍအားလုံးကို၌သူတို့တည်ရှိမှု၏။"သူအလေးပေး:'အလေးအနက်ဒီမိုကရေစီ၊ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့်ရိုသေလေးစားမှုအားလုံးအတွက်လူ့အခွင့်အရေးနှင့်အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်ပြုလာကြသည်များမှာနှင့်အပြန်အလှန်အားဖြည့်အသီးအသီးအခြား။ ဒီမိုကခြေခံမူများမှာအရေးပါသောအစိတ်အပိုင်းအထည်အလိပ်များ၏စံချိန်စံညွှန်းအဖွဲ့အစည်း၏။ လမ်းညွှန်မှတ်စုအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးအပေါ်အဖြဲ၏၂၀၀၉ ကုလသမဂၢရပါမည်သေချာကြောင်း၎င်းမက်ဆေ့ခ်ျများနှင့်၎င်း၏လုပ်ရပ်၏ထောက်ခံမှုအတွက်ဒီမိုကသင့်တသမတ်တည်းဖြစ်၊စနစ်တကျနှင့်အခြေခံစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအပေါ်။ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏အမည်အမိ၏ဖောက်များ၏လူ့အခွင့်အရေး၊အထူးသဖြင့်ဒေသများရှိပဋိပက္ခ၏။ ကုလသမဂၢညာဉ်ပေးသည်လုံခြုံရေးကောင်စီကအာဏာပိုင်များကိုဆောင်ရွက်ရန်စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီးဖြန်ဖြေရန်စေလွှတ်မစ်ရှင်ကိုခနျ့အထူးင့္ဝမ္းသို့မဟုတ်တောင်းဆိုချက်အတြင္းအထွေထွေသုံးစွဲဖို့မိမိကောင်း။ လုံခြုံရေးကောင်စီချမှတ်နိုင်တဲ့အတိုင်းအတာလိုအပ် နာက္ဆာဟာရ၊ေစစ်ရေးလ့လာသို့မဟုတ်ငြိမ်းချမ်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး။ လျှင်ဤသည်မလိုက်၊တက်ယူစေခြင်းငှါတာက္မ်ိဳးအတိုင်းအဖြစ်စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု၊အနက်၊သို့သော်၊ပိတ်ဆို့နှင့်ဘဏ္ဍာရေးအကန့်သတ်ခြင်း၊ခရီးသွား၊၏မာ့စ္၊၊သို့မဟုတ်ပင်ပူးတွဲစစ်ရေးအရေးယူ။ တတိယေကာ္မတီ၏အထွေထွေညီလာခံ(လူမႈေရး၊လူသားခ်င္းစာနှင့်ယဉ်ကျေးမှု)အပေးအယူနှင့်အတူအများအပြားကိစ္စရပ်များကိုများ၏အခွင့်အ။ ဒါကြောင့်လည်းဆွေးနွေးရေးကိစ္စများနှင့်သက်ဆိုင်သောအမျိုးသမီးကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး၏သားသမီး၊ဒေသခံပြည်သူများ၊အဆိုပါကုသမှုများ၏ဒုက္ခသည်များ၏ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးကိုအခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်အားဖြင့်အရောင်ခွဲခြားမှုတိုက်ဖျက်ရေးနှင့်အမှန်ကိုကိုယ္ပိုင္ျ။ အဆိုပါကော်မရှင်အပေးအယူနှင့်အတူအရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များနှင့်ဆက်စပ်သောအလူမှုဖွံ့ဖြိုးရေး။ ပြားင့္လွစ္မည္ျအလောင်းတွေနှင့်ယန္တရားများ-ဌာန၌အခြေစိုက်ကုလဌာနချုပ်မှာနယူးယောက်၊ ပင်အဖြစ်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး၊လိပ်စာတစ်ခုကျယ်ပြန့်အကွာအဝေးနှင့်ဆက်စပ်သောကိစ္စများကိုလူ့အခွင့်အရေး။ အထွေထွေညီလာခံ၊လုံခြုံရေးကောင်စီနှင့်စီးပွားရေးနှင့်လူမှုရေးကောင်စီနှင့်၎င်းတို့၏လက်အောက်ခံအလောင်းတွေယူကြလိမ့်မည်ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပြဿနာအကြံပြုချက်များမှအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၊ကုလသမစနစ်နှင့်အခြား။ အရုံး၏အမြင့်ဆုံးကော်မရှင်များအတွက်လူ့အခွင့်အရေးပေးအကြံဥာဏ်နှင့်ထောက်ခံမှု။ ဒါကြောင့်လည်းအလုပ်လုပ်ပေါင်းစပ်ဖို့လူ့အခွင့်အရေးအတွက်အားလုံးဒေသများ၏အလုပ်၏အဖွဲ့အစည်းအပါအဝင်ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေး၊ငြိမ်းချမ်းပြီး။ အဆိုပါပြဿနာ၏လူ့အခွင့်အရေးသည်ပဋိပကၡျအခြေအနေ၊လှုပ်ရှားမှုများမှတဆင့်အများအရုံး၏အထောက်ပံ့ဖို့စုစည်းပြီး၏။ ကောင်စီ၏လူ့အခွင့်အတွက်ဖန်တီး ၂၀၀၆၊စားထိုးအရေးကော်မရှင်၏လူ့အခွင့်ပြီးနောက်ခြောက်နှစ်အလေ့ကျင့်ခန်း၊ထိုကဲ့သို့သောအဖြစ်အဓိကအဖွဲ့ကိုကုလသမဂ္ဂ သရုပ်ဆောင်အခိုကင်း၏လယ်ပြင်တွင်လူ့အခွင့်အရေး။ အထူးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကောင်စီလူ့အခွင့်အရေးဖြစ်ကြောင်းဦးဆောင်မှုဖြင့်စေတနာ့ကျွမ်းကျင်သူများနှင့်လွတ်လပ်သောပြန်လည်သုံးသပ်၊စောင့်ကြည့်၊နှင့်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရန်အစီရင်ခံစာအများပြည်သူနှင့်ပြဿနာအကြံပြုချက်များအပေါ်လူ့အခွင့်အရေးအပေါ်အလိုက်ဧရိယာတစ်ခုသို့မဟုတ်အထူးသဖြင့်တိုင်းပြည်။ အလောင်းတွေကိုဖန်တီးအောအင္ငံတကာတူရိယာများမှာကော်မတီများ၏လွတ်လပ်သောကျွမ်းကျင်သူများကကြောင်းစောင့်ကြည့်အကောင်အထည်ဖော်အဓိကင္ငံတကာတူရိယာနှင့်သက်ဆိုင်သောလူ့အခွင့်အရေး။ ထိုအယန္တရားများ၏လူ့အခွင့်အရေးကုလသမဂ္ဂ၏အုပ်စုများ အရှေ့အရပ်တွင်အဆိုပါစနစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုကုလသမဂၢ။ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးေပၚမွာအထူးကိုယ်စားလှယ်သူကိုယ်စားလှယ်အများဆုံးအလေးအနက်အမှုလူ့အခွင့်အရေး:အထူးကိုယ္စားလွယ္၏အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးများ၏ပြဿနာအပေါ်လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုကျူးလွန်မှု၏ခေတ်၌ပဋိပက္ခ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးကကုလသမဂ္ဂထူထောင်ခဲ့သည်ရှစ်ဇန္နဝါ ၂၀၁၈ နိုင်ငံတကာကော်မရှင်၏စုံစမ်းရေးကော်မရှင်မှ။ ဒါဟာခန့် ။ မ့္တာ (ဆွီဒင်)၊။ (ရက္စ္)နှင့် ။ မု (ကင်မရွန်း)အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ်။ သည္ ခဲ့ခန့်နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ဤကော်မရှင်သည်။ တည်၏တောင်းဆိုချက်မှာအကာခ်ဳပ္တိုတီ၏သဘောတူညီချက်အရကော်မရှင်အပန္တယ္သက္ဆိုင္ရာဌာန၏ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ၏ဇမ်ဏာပိုင်များအတွက်တိုက်ပွဲကိုဆန့်ကျင်ခြင်းမရှိ။ အ ၊အစေခံသောသူတွင်တစ်ဦးချင်းစွမ်းရည်၊စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်အလေးအနက်အမှုလူ့အခွင့်အရေးနှင့်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပေဒ၌ကျူးလွန်ခ်မည့္ ၂၀၁၂ တင်ပြခြင်း-အောက်တိုဘာလ ၂၀၁၈၊အစီရင်ခံစာကိုအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး။ နှစ်ယောက်စစ်ဆင်ရေး၏ငြိမ်းချမ်းပြီးနိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းများနှင့်စုစည်းပြီးငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်းထည့်သွင်းဆုံးဖြတ်ချက်အရဆက်စပ်မှုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးနှင့်မြှင့်တင်ရေး၏အခွင့်အရေး၏။ ဤတိုင်းတာမှုများအတွက်ရေတိုနှင့်ရေရှည်အဖုံးဖုံး:အဆိုပါလုပ္ပိုင္ခြ လူနိုင်အောင်ဥပဒေနှင့်အဆိုဘက်၎င်းတို့၏အခြေခံအခွင့်အရေးနှင့်ပြည်ထောင်စု၏စွမ်းရည်၏ပြည်နယ်နှင့်၎င်းတို့၏အမျိုးသားရေးအဖွဲ့အစည်းဒါကြောင့်သူတို့ဖြည့်ဆည်းနိုင်မှသူတို့ရဲ့တာဝန်ဝတ္တရားများအတွက်လေးစားမှုအခွင့်အရေးများလူသားတို့၏လေးစားမှုအတွက်တရားဥပဒေစိုးမိုး။ အသင်း၏လူ့အခွင့်အရေးမြေပြင်ပေါ်တွင်အလုပ်လုပ်နေကြအတွက်အနီးကပ်ညှိနှိုင်းနှင့်အတူအခြားအစိတ်အရပ္သားသို့မဟုတ်ဖောင်းလုပ္ငန္းထိန်းသိမ်းထားဖို့။ ဒါကြောင့်၊အပေါ်အထူးသဖြင့်အကွယ်အရပ်သားများ၊လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးအတွက်ပဋိပက္ခနှင့်ဖောက်များ၏အခွင့်အရေးအသားနှင့်အတြဲအားလံုးရဲ့လူ့အခွင့်အရေးနှင့်တရားဥပဒေအားဖြင့်ဥပဒေကြောင်းအရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္တရား၊လံုျခံဳေရးပိုင္းဆိုင္ရာဥပေဒ။ အရေးကော်မရှင်အပေါ်အဆင့်အတန်းမျိုးသမီးများ၏ကုလသမဂ္ဂ၏(မျက်နှာ)ကအဖွဲ့ကိုကမ္ဘာအနှံသီးသန့်အကျားမတန်းတူညီမျှနှင့် အလုပ္ပိုင္ခြအမျိုးသမီးများ။င်းနိုင်ငံသည်အားဖြင့်-အမျိုးသမီး၊တွင်
၂၀၁၀။.
